Το βιβλίο του Βασίλη Κάλφα παραμένει μία από τις σημαντικότερες ελληνικές συμβολές στη σύγχρονη επιστημολογική συζήτηση. Ο συγγραφέας παρουσιάζει συστηματικά την εξέλιξη της φιλοσοφίας της επιστήμης από το Λογικό θετικισμό στον Πόπερ, τον Λάκατος, τον Κουν, τον Πάτναμ και τον Λαουντάν. Η παρουσίαση αυτή είναι γραμμένη με τρόπο που από τη μια να είναι κατανοητός στον αναγνώστη που ενδιαφέρεται για παρόμοια θέματα και από την άλλη να αποτελεί για τον ειδικό ερευνητή πηγή χρήσιμων πληρφοριών και πρωτότυπων επιχειρημάτων. Ο συγγραφέας παρακολουθεί την εξέλιξη της διένεξης γύρω από την έννοια της «προόδου» και προτείνει μια πρωτότυπη και επίκαιρη ανάγνωση της στροφής προς μια νέα, ορθολογική θεμελίωση της επιστήμης. Ο Βασίλης Κάλφας είναι καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.

Μια πρόταση εισαγωγής στις Σκέψεις του Πασκάλ, σύμφωνα με την οποία, το παράξενο και ξακουστό αυτό βιβλίο εξετάζεται από τη σκοπιά της εκδοτικής του περιπέτειας. Στην προοπτική αυτή, ο αναγνώστης των Σκέψεων διαπιστώνει ότι το βιβλίο που διαβάζει είναι αποτέλεσμα κατασκευής και ότι στην κατασκευή αυτή πρέπει να αναζητηθεί το νόημά του. Στο μέτρο που οι προηγούμενες διαπιστώσεις ισχύουν, οι Σκέψεις του Πασκάλ θέτουν, ήδη από τον 17ο αιώνα, ερωτήματα που σχετίζονται με τον συγγραφέα, το έργο και τον αναγνώστη τα οποία βρίσκονται στη πρώτη γραμμή των φιλοσοφικών αναζητήσεων της εποχής μας: τα ερωτήματα του νοήματος και της ερμηνείας. Ο Γεράσιμος Βώκος είναι καθηγητής Φιλοσοφίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Στο βιβλίο αυτό ο Κοσμάς Ψυχοπαίδης, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, παρουσιάζει δεκατρία συναφή κείμενά του που αφορούν προβλήματα του σύγχρονου σκεπτόμενου ανθρώπου: τις έννοιες του ορθολογισμού και του σχετικισμού· τη συνείδηση της νεωτερικότητας στη σχέση της με την κλασική διαφωτιστική παράδοση· τους τρόπους αμφισβήτησης του νεωτερικού εγχειρήματος και τη συζήτηση για τα όρια του ορθού Λόγου· το πρόβλημα της φύσης των κοινωνικών επιστημών, των αξιών και του δημοσίου χώρου στην εποχή μας. Με τον τίτλο Πολιτκή μέσα στις έννοιες τίθεται το πρόβλημα της σχέσης θεωρητικού λόγου και πολιτικής ευθύνης, που απασχολεί όχι μόνο τους κοινωνικούς επιστήμονες, αλλά και τον κάθε πολίτη. Ο Κοσμάς Ψυχοπαίδης είναι καθηγητής Πολιτικής Θεωρίας και Επιστημολογίας των Κοινωνικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Η μικρή αυτή συλλογή κειμένων του Χανς-Γκέοργκ Γκάνταμερ, του κυριότερου εκπροσώπου της ερμηνευτικής, αποτελεί μία από τις καλύτερες διεθνώς εισαγωγές σ' αυτό το φιλοσοφικό ρεύμα. Εξηγεί τόσο τις πηγές του ρεύματος στην φιλοσοφική παράδοση (κυρίως του Χέγκελ) όσο και την συμβολή του στις σύγχρονες αναζητήσεις. Ιδιαίτερα σημαντικά είναι τα κείμενα που πραγματεύονται τη σχέση της ερμηνευτικής με τον ορθολογισμό και τον επιστημονικό Λόγο. Μας επιτρέπουν, εκτός των άλλων, να εκτιμήσουμε ουσιαστικά την συμβολή αυτής της παράδοσης στη μεθοδολογία των κοινωνικών επιστημών.

Το βιβλίο αυτό αποτελεί την αναθεωρημένη έκδοση της διατριβής υφηγεσίας του γνωστού Γερμανού φιλοσόφου και κοινωνικού επιστήμονα. Έχει χαρακτηριστεί διεθνώς ως μια ιδιαίτερα κρίσιμη συμβολή στη συζήτηση για το κοινωνικό κράτος και την ιστορία του, καθώς θέτει στο επίκεντρο το αίτημα ενός δημόσιου χώρου που λειτουργεί πολιτικά. Παρουσιάζοντας συστηματικά και αναλύοντας κριτικά την συγκρότηση και αλλαγή της αστικής δημοσιότητας, ο Χάμπερμας μας προσφέρει ένα βιβλίο θεωρητικά πολύτιμο αλλά και συναρπαστικό στην ανάγνωσή του.

Ο Λακλάου είναι ιδιαίτερα γνωστός στην Ελλάδα για τις αναλύσεις του φαινομένου του λαικισμού που ανέπτυξε κατά τη δεκαετία του 1970. Δεν είναι όμως εξίσου γνωστό ότι τα τελευταία χρόνια έχει στραφεί στη διερεύνηση της σημασίας νέων θεωρητικών εργαλείων –όπως η αποδόμηση του Ντερριντά ο μεταστρουκτουραλισμός και η ψυχανάλυση κατά Φρόυντ και Λακάν– για την πολιτική φιλοσοφία και την πολιτική ανάλυση. Η πορεία του αυτή τον έχει αναδείξει σε έναν από τους σημαντικότερους ανανεωτές της κοινωνικοπολιτικής θεωρίας. Το πρόσφατο έργο του τοποθετείται, κατά γενική ομολογία, στην αιχμή της σύγχρονης έρευνας στους τομείς αυτούς. Πρόκειται για βιβλίο σπονδυλωτό που απευθύνεται τόσο στον «μυημένο» όσο και στον «αμύητο» αναγνώστη. Συνδυάζει το χαρακτήρα μιας εισαγωγής με αυτόν ενός μανιφέστου πάνω στην θεωρητική και πολιτική «επανάσταση» της εποχής μας.

Το βιβλίο περιλαμβάνει παλαιότερα και νεότερα κείμενα κλασικών και σύγχρονων κοινωνιολόγων που εκπροσωπούν τις κυριότερες τάσεις της κοινωνιολογίας του ελεύθερου χρόνου. Τα κείμενα αυτά, που παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, συμβάλλουν στην ευρύτερη συζήτηση για τα επίκαιρα θέματα της εργασίας και του ελεύθερου χρόνου, της ανεργίας και της μείωσης των ωρών εργασίας, της πολιτισμικής ανάπτυξης καθώς και του ελεύθερου χρόνου των γυναικών, του ατομικισμού, της κατανάλωσης και της διασκέδασης. Η εκτενής εισαγωγή της επιμελήτριας βοηθάει τον αναγνώστη να κατανοήσει την ιστορική διάσταση του ελεύθερου χρόνου και την ιδιαίτερη σημασία του για τις σύγχρονες κοινωνίες. Προτείνεται επίσης μια πλούσια βιβλιογραφία καθώς και πλήθος διευκρινιστικών σημειώσεων και αναφορών

Στον τόμο αυτό περιλαμβάνονται για πρώτη φορά κείμενα που καλύπτουν όλο το εύρος της επιστημολογικής και μεθοδολογικής συζήτησης στις κοινωνικές επιστήμες. Παρουσιάζονται όλες οι σημαντικές θεωρίες του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα, οι διαμάχες περί αξιών, περί θετικισμού και περί ορθολογισμού που σημάδεψαν την πορεία των κοινωνικών επιστημών και οι σύγχρονες κατευθύνσεις του μεταδομισμού, του ιστορισμού, της ερμηνευτικής, μέχρι τη δεκαετία του '80. Οι συγγραφείς, παλαιότεροι και σύγχρονοι «κλασικοί» προέρχονται τόσο από την κοινωνιολογία και την πολιτική επιστήμη όσο και από τα οικονομικά, την ψυχολογία την ιστορία και τη φιλοσοφία. Τα περισσότερα από τα κείμενα μεταφράζονται για πρώτη φορά στα Ελληνικά, προσφέροντας στην επιστημονική κοινότητα, φοιτητές, ειδικούς αλλά και ενημερωμένο κοινό, μια μοναδική πηγή υλικών. Οι επιμελητές συνεισφέρουν μια κατατοπιστική συνοπτική εισαγωγή στην επιστημολογία των κοινωνικών επιστημών καθώς και έναν κριτικό σχολιασμό της συνολικής ιστορικής πορείας και των επίκαιρων ζητημάτων.

Στη μικρή αυτή μονογραφία, που ο συγγραφέας της πραγματεύεται το ζήτημα της μάθησης από τη σκοπιά των κοινωνικών επιστημών, παρουσιάζεται το «περίγραμμα» μιας θεωρίας για τη μάθηση στηριγμένης τόσο σε κλασικές μαρξιστικές τοποθετήσεις γύρω από το ζήτημα της ανθρώπινης δραστηριότητας όσο και σε πιο σύγχρονες απόψεις των Γκράμσι, Βίτκενσταϊν και Αλτουσέρ σε ζητήματα απόκτησης των γνώσεων. Ο συγγραφέας στο πρώτο μέρος του βιβλίου παρουσιάζει την άποψή του για τη μάθηση ως μια διαδικασία κατά την οποία η πρακτικοδιανοητική δραστηριότητα του υποκειμένου παράγει γνώσεις βασισμένες στις προυπάρχουσες ήδη γνώσεις του, ενώ στο δεύτερο μέρος συζητά αυτή του την άποψη μέσα στο πραγματικό σχολικό πλαίσιο και κυρίως από τη σκοπιά των προβλημάτων που τίθενται από τις σχέσεις ανάμεσα στο επίσημο αναλυτικό πρόγραμμα και στο λεγόμενο «παραπρόγραμμα». Το βιβλίο απευθύνεται σε αναγνώστες που ενδιαφέρονται για θέματα παιδαγωγικής θεωρίας. Ο Κώστας Βρατσάλης είναι καθηγητής Θεωρίων μάθησης στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου.

Το έργο αυτό αποτελεί τη σημαντικότερη στιγμή της Κριτικής Θεωρίας, κατά κάποιο τρόπο το μανιφέστο της Σχολής της Φραγκφούρτης. Το κείμενο που απέδωσε στη νεωτερικότητα την ταυτότητά της, που σφράγισε το πρώτο μισό του 20ού αιώνα, καταγράφοντας συστηματικά τα συμπτώματα πουεκδηλώθηκαν σε αυτή την περίοδο και επιτρέπουν τη διάγνωση της ασθένειας του σύγχρονου κόσμου, άσκησε μεγάλη και άμεση επιρροή στην πνευματική και την ιδεολογική ζωή της Ευρώπης στο δεύτερο μισό. Το έργο των Χορκχάιμερ και Αντόρνο αποτελεί, πέρα από κάθε αμφισβήτηση και κριτική, έναν «γνώμονα» στη φιλοσοφική σκέψη του 20ού αιώνα. Σήμερα το έργο, που έχει μεταφραστεί σε όλες σχεδόν τις γλώσσες, αποτελεί βασική αναφορά όχι μόνο της σύγχρονης φιλοσοφικής και κοινωνικής σκέψης, αλλά και των θεωριών της επικοινωνίας και των μέσων.

Ο τόμος αφιερωμένος στη μελέτη της παρουσίας και των πολλαπλών χρήσεων της ιδέας της κατασκευής, περιλαμβάνει 34 πρωτότυπα άρθρα και σημειώματα ελλήνων και ξένων μελετητών από διάφορες περιοχές της τέχνης, της επιστήμης και της φιλοσοφίας, καθώς και κείμενα του Φρόυντ και του Χέγκελ που παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα. Στην πρώτη ενότητα του τόμου μεταφράζονται κείμενα από την ευρωπαϊκή πολιτιστική παράδοση του 2ού αιώνα, τα οποία έχουν συμβάλει στη διερεύνηση του περιεχομένου της ιδέας της κατασκευής. Στη δεύτερη ενότητα του τόμου γίνεται μια προσπάθεια γεφύρωσης του χάσματος ανάμεσα στις επιστημονικές, τις καλλιτεχνικές και τις φιλοσοφικές πρακτικές. Μέσα από συγκεκριμένες αναλύσεις χρήσεων της έννοιας της κατασκευής, επιδιώκεται η σύγκλιση των επιμέρους προβληματικών με τη βοήθεια της ακόλουθης διαίρεσης: α) φύση, νοητικές παραστάσεις και ασυνείδητο, β) κοινωνία, ιστορία και παιδεία, γ) τα τεχνήματα του λόγου, οι τεχνικές και οι τέχνες. Τέλος, στην τρίτη ενότητα του τόμου σχολιάζεται έμμεσα η επίκαιρη, παιδαγωγική και ποιητική διάσταση της έννοιας της κατασκευής