«Μεγαλειώδες», «ανυπέρβλητο», «μοναδικό», είναι μερικοί από τους χαρακτηρισμούς που έχουν διατυπωθεί για το μνημειώδες βιβλίο της Έλλης Σκοπετέα, σταθερά βασικό βιβλίο αναφοράς εδώ και σαράντα χρόνια. Το βιβλίο είναι μια πολύτιμη πηγή για τη μελέτη της ιδεολογικής αφετηρίας της Μεγάλης Ιδέας, και εργαλείο για να κατανοήσουμε την εκκίνηση του ελληνικού κράτους, αλλά και το παρόν της ελληνικής κοινωνίας. «Στο βιβλίο επιχειρείται η καταγραφή και, ως έναν εφικτό βαθμό, η κωδικοποίηση των αντιλήψεων για το ελληνικό έθνος και τον “προορισμό” του, όπως διαμορφώθηκαν στην Ελλάδα κατά τις πρώτες δεκαετίες της ανεξαρτησίας της. Στην αφετηρία βρίσκεται η επισήμανση μιας ιστοριογραφικής έξης που έρχεται συχνά να συσκοτίσει την εικόνα του ελληνικού 19ου αιώνα, και που η πλάνη της φαίνεται αυτονόητη: H σοβαρότητα που αποδίδει η πολιτική ιστορία στην τομή της ίδρυσης του ελληνικού κράτους δεν έχει αντίκρυσμα στην ιστορία της κίνησης των ιδεών· εκεί οι εξελίξεις που καταλαμβάνουν το επίκεντρο της προσοχής της πολιτικής ιστορίας υποβιβάζονται σε δεύτερη μοίρα, καθώς επικρατεί, γενικά, η τάση να θεωρείται δεδομένη η ενότητα και η συνέχεια της ελληνικής σκέψης και πνευματικής παραγωγής. Το αποτέλεσμα είναι να προκύπτουν δύο διαφορετικές όψεις της εποχής, που κάποτε είναι εξαιρετικά δύσκολο να ταιριάξουν μεταξύ τους. Ό,τι για τη μία όψη θα ήταν “ιδέα”, για την άλλη μπορεί να μην είναι παρά “σύνθημα”, και ένας επίγονος π.χ. του διαφωτισμού μπορεί, κατά τις βουλές του παρατηρητή του, να μεταμορφώνεται σε απλό κρατικό λειτουργό ή κομματάρχη». (Από τον πρόλογο)

Τα οικουμενικά κοινά πράγματα είναι κρίσιμα για την ανθρώπινη ζωή και την ευημερία. Απο το νερό και τον αέρα, το έδαφος, τους ωκεανούς και τα ζώα, μέχρι τις διαστημικές τροχιές, το διαδίκτυο, το γονιδίωμα, την τεχνολογία και τον πολιτισμό. Ποιοί όμως έχουν δικαίωμα πρόσβασης, διαχείρισης και εκμετάλλευσης των κοινών αγαθών, πόρων και χώρων. Με ποιους τρόπους μπορεί να επιτευχθεί μια δίκαιη διακυβέρνηση τους στο διεθνές επίπεδο; Έχουν άραγε δικαιώματα οι άνθρωποι στα οικουμενικά κοινά; Πως αυτά μπορούν να καταστούν προσβάσιμα με όρους δημοκρατικής συμμετοχής; Μπορεί να επιτευχθεί η αλλαγή νομικού, οικονομικού και πολιτικού παραδείγματος, μέσα από την ανάδυση κανόνων δικαίου που θα επαναπροσδιορίσουν τη σχέση μεταξύ των κοινών, της κρατικής εξουσίας του ιδιωτικού κέρδους, των διεθνών οργανισμών και των κινημάτων; Οι απαντήσεις σε όλα αυτά τα ερωτήματαπροϋποθέτουν την οικουμενική παραδοχή της σημασίας των κοινών για όλους τους ανθρώπους χωρίς αποκλεισμούς. Η παραδοχή αυτή αποτελεί προϋπόθεση για να χαραχθεί ο μονόδρομος προς αυτό που σήμερα μοιάζει ως η ουτοπία της συλλογικής ευημερίας. 

Ο Εγιάλ Βάιτσμαν, ιδρυτής και διευθυντής του ερευνητικού ινστιτούτου Forensic Architecture, παρουσιάζει την ιστορία, τις μεθοδολογικές πρακτικές, τις επιστημολογικές προκείμενες, τις δυνατότητες και τους περιορισμούς των ερευνών της ομάδας του σε περιστατικά παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το βιβλίο εντυπωσιάζει και σοκάρει με την αφηγηματική ανασυγκρότηση και τη λεπτομερή χαρτογραφική και οπτική τεκμηρίωση των υποθέσεων που έχει ερευνήσει η ομάδα και εντέλει παρουσιάζει μια νέα μορφή δημόσιας αλήθειας, η οποία έχει παραχθεί τεχνολογικά, αρχιτεκτονικά και αισθητικά, διατρέχοντας πολλαπλές χωρικές κλίμακες και χρονικές διάρκειες. Στην Ελλάδα, η Forensic Architecture είναι γνωστή από τις έρευνες τις οποίες διεξήγαγε για τις δολοφονίες του Παύλου Φύσσα και του Ζακ Κωστόπουλου. «Στη δουλειά μας προσπαθούμε συχνά να κάνουμε δύο πράγματα ταυτόχρονα: να χρησιμοποιήσουμε την τεχνολογία για να αποκαλύψουμε περιστατικά κατάχρησης κρατικής ή εταιρικής εξουσίας και, επίσης, να κατα­νοήσουμε το ίδιο το πρόβλημα με αυτές τις τεχνολογίες. […] Οι μέθοδοί μας, ωστόσο, σε καμία περίπτωση δεν περιορίζονται απλώς στην “τεχνολογία”. Καθεμία από τις έρευνές μας συνδέει κοινότητες που υφίστανται άμεσα τη βία, ακτιβιστές που διεξάγουν επιτόπια έρευνα, μεμονωμένους ερευνητές και ειδικούς, καλλιτέχνες που μπορούν να παρουσιάσουν τα πράγματα με πρωτότυπο τρόπο και πολιτιστικούς θεσμούς που μπορούν να ενισχύσουν αυτή την έρευνα». Εγιάλ Βάιτσμαν

Σήμερα ο μεταφραστής λογοτεχνίας δεν είναι μια αινιγματική μορφή, αλλά ένας απο τους βασικούς συντελεστές του πολιτισμού μας, ο οποίος ευλόγως διεκδικεί τον ρόλο του συν-συγγραφέα. Αν και το επάγγελμά του σπουδάζεται πλέον και ο ίδιος γίνεται αντικείμενο σπουδών, σπάνια του δίνεται η ευκαιρία να μιλήσει για τη δουλεία του σε πρώτο πρόσωπο, να μοιραστεί τις εμπειρίες του και τον αναστοχασμό του. Στο συλλογικό αυτό βιβλίο, καταξιωμένοι μεταφραστές κοινωνούν τους προβληματισμούς τους, ανοίγουν το εργαστήριο τους και την καρδιά τους στους αναγνώστες των μεταφράσεών τους, συνομιλούν με τους ομοίους τους και ανακαλύπτουν τις αρκάνες ενός απο τα παλαιότερα επαγγέλματα της ανθρώπινης ιστορίας.

Σε ποια οικονομία αισθήσεων και αντίληψης εδράζεται το ρέιβ; Πώς χαρτογραφεί νέα μονοπάτια στον κόσμο; Τι ιδεολογίες ανανεώνει, και πώς αυτές σχετίζονται με τις αισθητηριακές μεταβολές που προδιαθέτει και ευνοεί; Έχουν περάσει πάνω από 30 χρόνια αφότου ξέσπασε το μουσικό κίνημα του ρέιβ και διείσδυσε στη νυχτερινή διασκέδαση των δυτικών μητροπόλεων· και με τον «ηθικό πανικό» που συνόδευσε την κυκλοφορία της ουσίας Έκσταση, τα πολυήμερα και απομονωμένα σε ερήμους και δάση Φεστιβάλ, έγιναν οι κομιστές της αυθεντικότητας ενός μυστικού εορτασμού που έπρεπε να διαφυλαχτεί από τη μαζική αναγνώριση και την κρατική καταστολή. Σήμερα, οι ψυχεδελικές ουτοπίες του 1960 εκδραματίζονται τελετουργικά μέσω των φαντασμαγορικών δρώμενων και των σχεδιαστικών ναρκωτικών. Και οι διαδρομές των χίπικων καραβανιών και των πλάνητων στην Ανατολή εξελίχθηκαν στους χάρτες ενός νέου ευφορικού κοσμοπολιτισμού που τροφοδοτείται με το δικό του μουσικό είδος: την ψυχεδελική Trance. Ο συγγραφέας αντλεί εθνογραφικό υλικό από φεστιβαλικές διαδρομές στο Μαρόκο, την Ουγγαρία και την Ελλάδα για να εξετάσει την κινητικότητα στα γεωγραφικά και αντιληπτικά πεδία που διένοιξε η συναρμογή εκστατικών μουσικών, ψυχοενεργών ουσιών και αποκαλυπτικών αφηγημάτων. Στο βιβλίο αυτό, η διερεύνηση της διασκέδασης γίνεται εμβάπτιση στις πολιτισμικές αναπαραστάσεις του ανοίκειου πάνω στις οποίες φτιάχνονται τα όρια της νεωτερικότητας και τα προτάγματα της εξερεύνησης και της αναζήτησης άλλων κόσμων.

Παρθένα ή σύζυγος, ετεροφυλόφιλος/-η: όποια και όποιος βγει έξω από αυτό το πλαίσιο κινδυνεύει. Θα τιμωρηθεί με πρόστιμο, φυλάκιση, κοινωνικό αποκλεισμό, διασυρμό, βιασμό, λιντσάρισμα, θάνατο. Ιδίως αν αποκαλυφθεί δημόσια.Στο Σεξ και ψέματα παντρεμένες, χωρισμένες και ανύπαντρες γυναίκες διαφόρων ηλικιών και κοινωνικών τάξεων, εργαζόμενες και νοικοκυρές, πόρνες και κοινωνικά μαχόμενες, δίνουν στη Λέιλα Σλιμάνι τις συγκλονιστικές τους μαρτυρίες μιλώντας για τη σεξουαλική τους ζωή με ειλικρίνεια και οδύνη, με αγανάκτηση και σκεπτικισμό, με αποφασιστικότητα και πισωγυρίσματα.Γυναίκες και άντρες αποτυπώνουν στις συνεντεύξεις τους τη σεξουαλική μιζέρια του μουσουλμανικού κόσμου, που εγγράφεται σε μια γενικότερη κοινωνική μιζέρια: ανεργία, απουσία πολιτιστικής προσφοράς, κλείσιμο των ευρωπαϊκών συνόρων, ριζοσπαστικός ισλαμισμός.ο Σεξ και ψέματα είναι μια ολοζώντανη περιγραφή των εντάσεων που δημιουργεί η σεξουαλικότητα στη μαροκινή κοινωνία και ευρύτερα στις αραβομουσουλμανικές χώρες. Είναι ένα μανιφέστο υπέρ της ελευθερίας των γυναικών και των αντρών να βιώνουν και να εκφράζουν τον έρωτα, την επιθυμία. Γιατί «τα σεξουαλικά δικαιώματα αποτελούν μέρος των δικαιωμάτων του ανθρώπου, δεν είναι επικουρικά δικαιώματα, επιπλέον μικροπράγματα που θα μπορούσες άνετα να κάνεις και χωρίς αυτά». Γιατί «όπως ο πιστός-πολίτης δεν επιτρέπεται να σκεφτεί από μόνος του και να πάρει τις αποφάσεις του με πλήρη συνείδηση, έτσι και δεν επιτρέπεται να κάνει έρωτα με όποιον θέλει».Το Σεξ και ψέματα είναι επίσης ένα πολιτικό μανιφέστο. Γιατί «εκείνοι που στα δεκάξι τους χρειάστηκε να ικετέψουν έναν τυχαίο μπάτσο να μην τους πάει στο τμήμα επειδή κρατιούνταν χέρι χέρι, διαπλάθονται για την ακρωτηριασμένη ζωή των δικτατοριών».