Βασίλης Ρωμανός
< πίσω στους Συγγραφείς

Η Άρεντ δεν «ήταν» μαι γυναίκα, μια Γερμανίδα, μια Εβραία, όπως δεν «ήταν» δεξιά, αριστερή ή κεντρώα. Αν «ήταν» κάτι, αυτό ήταν «άπατρις». Όσο ό,τι λέω και κάνω αποδίδεται στην κατηγορία της οποίας θεωρούμαι δείγμα, δεν είμαι ελεύθερος. Αν «πολιτική» είναι μια δραστηριότητα ελευθέρων που εκτυλίσσεται σε έναν τέτοιο χώρο, μόνον όποιος δεν «είναι» κάτι είναι ελεύθερος, και μόνον αυτός ασκεί πολιτική. Πολιτική δεν είναι η σύγκρουση εκπροσώπων αντίθετων κομμάτων που καταλήγει στην εφαρμογή ενός προγράμματος. Γιατί ούτε η σύγκρουση παρατάξεων ούτε η εφαρμογή ενός θεωρητικού σχεδίου είναι πολιτικά φαινόμενα, κι ας εμφανίζονται και στον χώρο της εξουσίας όπου εδρεύει η πολιτική. Μάλλον όταν αποκλίνουμε από τις ταυτότητές μας και όταν παύουμε να θέλουμε να εφαρμόσουμε το πρόγραμμά μας, αρχίζουμε να πολιτευόμαστε. Αν πολιτευόταν ως δεξιά, ως αριστερή, ως γυναίκα, ως Γερμανίδα ή ως Εβραία, για να πραγματώσει ένα σχέδιο για τους αστούς, τους προλετάριους. τις γυναίκες, την Γερμανία, τους Εβραίους, η Άρεντ δεν θα θεωρούσε ότι είναι ελεύθερη, και άρα δεν θα θεωρούσε ότι πολιτεύεται.

Η έντονη διαμάχη γύρω από τα θεμέλια του δυτικού πολιτισμού έχει χαρακτηρίσει το πνευματικό τοπίο των τελευταίων δεκαετιών και έχει οδηγήσει στην αντίληψη ότι κατά κάποιο τρόπο έχουμε μεταβεί στη λεγόμενη «μεταμοντέρνα» κατάσταση. Τα ερωτήματα που έχουν αναδειχθεί από τη διαμάχη αυτή αφορούν κυρίως το λόγο και το υποκείμενο, την έκφραση μέσα από τις πράξεις των σύγχρονων υποκειμένων, τη σχέση με την εξώτερη φύση, την ιστορική πρόοδο και βέβαια την ελπίδα για κοινωνικοπολιτική συμφιλίωση.