Ο τόμος, περιλαμβάνει πρωτότυπα κείμενα ελλήνων και ξένων μελετητών διαφόρων περιοχών των επιστημών του ανθρώπου που συζητούν τη σχέση πειθαρχίας/γνώσης σε διάφορες πρακτικές και λόγους (όπως φυλακή, εργασία, ψυχιατρική, νοσοκομείο). Μια σημαντική ενότητα του τόμου επικεντρώνει στο ζήτημα της πειθαρχίας, των διαφορετικών εκδοχών και της αμφισβήτησής της στις πρακτικές και στους λόγους της εκπαίδευσης και της μάθησης και θέτει ερωτήματα που αφορούν τις σύγχρονες διαδικασίες συγκρότησης των υποκειμένων. Παρακάτω η συζήτηση διευρύνεται καθώς εξετάζονται από διάφορες οπτικές γωνίες των επιστημών του ανθρώπου οι «συνέπειες» της γνώσης/πειθαρχίας, και της απουσίας της, στην εμπειρία και στη σκέψη, στη φύση και στην κοινωνία. Η σχέση τέχνης και πειθαρχίας αναπτύσσεται σε δυο «παραδειγματικά» κείμενα ενώ άλλα κείμενα εστιάζουν στις φιλοσοφικές και ιστορικές καταβολές της έννοιας της πειθαρχίας.

Στα κείμενά του αυτά ο καθηγητής Κλάους Όφφε θέτει υπό αμφισβήτηση τις μέχρι τώρα βασικές παραδοχές των κοινωνικών επιστημών για την εργασία ως θεμελιώδη τους έννοια. Κεντρική θέση του συγγραφέα είναι πως το εργασιοκεντρικό μοντέλο της κοινωνίας δεν μπορεί πια να αποτελεί τον θεμέλιο λίθο των θεωρητικών οικοδομημάτων της κοινωνιολογίας. Και αυτό για τρεις κυρίως λόγους: πρώτον στην έννοια «εξαρτημένη εργασία» περιλαμβάνονται αδιάκριτα άπειρες διαφορετικές ανθρώπινες δραστηριότητες που εκτός από το όνομα «εργασία» δεν έχουν τίποτε το κοινό, δεύτερον στις σύγχρονες βιομηχανικές κοινωνίες το ειδικό βάρος της εργασίας στη ζωή του ανθρώπου μειώνεται προς όφελος του ειδικού βάρους του ελεύθερου χρόνου, και τρίτον, για τους παραπάνω λόγους, η έννοια της «εργασίας» δεν επαρκεί ως θεμέλιο ανάλυσης της σύγχρονης κοινωνίας. Σ’ αυτό το πλαίσιο ο Όφφε εξετάζει την δομή και τον ρόλο των εργατικών συνδικάτων σήμερα. Ιδιαίτερη αναφορά κάνει σε αναγκαίες αλλαγές των οργανωτικών τους μορφών και του διεκδικητικού τους πλαισίου, προβάλλοντας κυρίως το περιεχόμενο διεκδικήσεων που έχουν στο επίκεντρό τους την αύξηση του ελεύθερου χρόνου.

Η έντεχνη αραβική μουσική, η οποία χαρακτηρίζεται από την αρχή της μονωδίας, του τροπισμού (Maqam) και της αυτοσχεδιαστικής-σολιστικής εκτέλεσης (ή ολιγομελών οργανικών συνόλων), συγκροτήθηκε, καλλιεργήθηκε και εξελίχθηκε κυρίως ως αυλική τέχνη (μουσική δωματίου), στα Χαλιφάτα των Ομαγιάδων (661-750) και Αββασιδών (750-1258) της μεσαιωνικής περιόδου και καθορίζει μέχρι την σύγχρονη εποχή την κοσμική μουσική έκφραση του ισλαμικού πολιτισμικού χώρου. Η μεταφραστική δραστηριότητα των Αράβων και οι επιδράσεις του αρχαιοελληνικού μουσικοθεωρητικού στοχασμού, η συγκρότηση του αραβικού τονικού συστήματος, τα είδη της έντεχνης κοσμικής μουσικής, οι εξωμουσικές τους συνδέσεις, η σύνθεση των οργανικών συνόλων και η αισθητική του ηχοχρώματος αποτελούν τους κύριους πόλους της παρούσας μελέτης. Τέλος, συνεξετάζονται οι θεωρίες που αφορούν τις πιθανές επιδράσεις που άσκησε ο αραβικός μουσικός πολιτισμός στο σύνολό του (μουσική θεωρία και μουσική πράξη), στην κοσμική μουσική έκφραση του δυτικού μεσαιωνικού κόσμου.

Η άδολη ηλικία της ανθρωπότητας (ο προσωκρατικός Αιών) και ο χαμένος παράδεισος της φυσικής τάξης χωρομέτρησαν τον αγωνιστικό στίβο του Δημήτρη Λιαντίνη. Η αρχαϊκή μυθοπλασία στάθηκε αποκαλυπτική. Ο Λιαντίνης μίλησε για τα ιερά και τα όσια της ανθρώπινης ύπαρξης: τον Έρωτα και τον Θάνατο. Με γνώση και κυρίως με αίσθημα τραγικό, παραπέμποντας κατευθείαν στη σκέψη των μεγάλων ελλήνων κλασικών. Μελέτησε και όρισε το θάνατο ως γεγονός της ζωής. Έχοντας επίγνωση του τέλους, ρούφηξε τις στιγμές. Κολύμπησε προς τις όχθες, όπου οι προπάτορες, δίχως άσκοπες κραυγές ή έξαλλους θρήνους, έκαναν τέχνη και τρόπο μετρημένου βίου τον καημό του θανάτου.

Τα κείμενα του παρόντος τόμου έρχονται να συμβάλλουν στον διάλογο σχετικά με την παρουσία των σύγχρονων πολιτιστικών βιομηχανιών και των πρακτικών τους, όπως αυτές αναπτύσσονται, διαμορφώνονται ή αναδιαμορφώνονται στα πλαίσια των πολυδιάστατων σύγχρονων συντεταγμένων του τεχνοπολιτισμού. Η παραγωγή, προώθηση και κατανάλωση πολιτιστικών αγαθών και υπηρεσιών έρχονται αντιμέτωπες με τις προκλήσεις που θέτουν τα νέα δεδομένα της αποσωματοποιημένης, αποχωρικοποιημένης και αποδεσμευμένης από το χρόνο εμπειρίας, και καλούνται να αποδεσμευτούν από παρελθούσες τακτικές, υιοθετώντας χαρακτηριστικά, όπως η ανοικτότητα, η διαδραστικότητα, η συμμετοχικότητα και η εξατομίκευση. Η συζήτηση για τις εν λόγω πρακτικές και τις διερωτήσεις που αυτές θέτουν σε επίπεδο διαμοιρασμού του πολιτιστικού κεφαλαίου συνδέεται στενά με τη γενικότερη τοποθέτηση, κοινή σε όλους τους συντελεστές του τόμου, ότι δεν ζούμε «με μίντια», αλλά «μέσα σε μίντια». Στα μηντικά λοιπόν συμφραζόμενα και όχι σε κάποιο υποθετικό πλαίσιο πέρα και έξω από αυτά, τίθενται μερικά από τα πιο επίκαιρα ζητήματα της παρούσας κοινωνικο-πολιτικής κατάστασης και η οπτική των πολιτιστικών βιομηχανιών έρχεται να τα διαφωτίσει με ενάργεια.

Τι είναι πριν απ’ όλα η Φύση; Τι είναι η Ηθική εν γένει, προτού να κάνουμε λόγο ειδικά για οικολογική ή περιβαλλοντική ηθική; Πώς δέον να αιτιολογούνται οι ηθικές κρίσεις για οτιδήποτε; Γιατί προκαλούνται οικολογικά προβλήματα, ιδίως πώς προξενεί η ανθρώπινη δράση εν κοινωνία τη γέννηση και επιδείνωσή τους; Πώς λαμβάνει χώρα ο μεταβολισμός των μελών του ανθρώπινου είδους μέσα στον φυσικό κόσμο; Μέσω τίνων κοινωνικών σχέσεων παραγωγής, ανταλλαγής, κατανάλωσης, άρα και στη βάση τι είδους σχέσεων ιδιοποίησης του υλικού κόσμου και του κοινωνικού πλούτου; Τέτοια ερωτηματικά μας καλούν να δοκιμάσουμε τους όρους προς απάντησή τους μέσα από το αναντικατάστατο πρίσμα της Φιλοσοφίας (θεω­ρητικής και πρακτικής), αλλά και της κοινωνικής θεωρίας. Μόνον έτσι καθίσταται θεμιτό να θεμελιωθούν βασικές και δεσμευτικές θέσεις σχετικά με το ηθικό και δικαϊικό ζήτημα: πώς οφείλουμε να δρούμε μέσα στον έμβιο κόσμο; Πώς οφείλουμε έναντι αλλήλων να πράττουμε ως προς τα ζώα;

Το 20 χρόνια χρειάστηκαν είναι το χρονικό του εγχειρήματος του Συνασπισμού που ξεκίνησε τα χρόνια 1991-1992. Όταν σε συνθήκες κατάρρευσης ενός ολόκληρου συστήματος ιδεών και αξιών, αγωνιστές της Αριστεράς ενός πλατιού φάσματος προελεύσεων αποφάσισαν να συνδιαμορφώσουν ένα σύγχρονο πολιτικό φορέα που να υπερβαίνει τόσο τον τριτοδιεθνιστικό κομμουνισμό όσο και τη σοσιαλδημοκρατία. Με την ελευθερία και την ισότητα χαραγμένες στις σημαίες του και στην αξιακή του ταυτότητα. Ήταν μια επιλογή μακράς πνοής, μια επιλογή αδιαπραγμάτευτη. Το εγχείρημα ήταν δύσκολο, πρωτότυπο και –ίσως γι΄αυτό – ελκυστικό. Το 20 χρόνια χρειάστηκαν παρακολουθεί την εικοσάχρονη πορεία του Συνασπισμού, από το 1992 μέχρι το 2012. Μια πορεία που σημαδεύτηκε από πολλές δοκιμασίες, συγκρούσεις και αμφισβητήσεις. Μια πορεία που πέρασε από τη συγκρότηση της συμμαχίας του ΣΥΡΙΖΑ, για να φτάσει στον ΣΥΡΙΖΑ-ΕΝΩΤΙΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ και στη σημερινή του ανάδειξη σε πρωταγωνιστή της πολιτικής ζωής του τόπου. Με μόνιμο το ενδιαφέρον για τα κοινωνικά δρώμενα, με σταθερό στόχο να σπάσει ο φαύλος κύκλος της δικομματικής εναλλαγής, με όραμα πάντα τη δημοκρατική-σοσιαλιστική αναγέννηση, το σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία στην Ελλάδα και τον κόσμο ολόκληρο. Το 20 χρόνια χρειάστηκαν μπορεί να αξιοποιηθεί και στη νέα φάση, στο νέο ξεκίνημα, στο νέο εγχείρημα. Για να συμβάλει καθοριστικά ο Συνασπισμός και ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ, με τις πιο πρόσφορες πολιτικές πρωτοβουλίες και οργανωτικές μορφές, ώστε να σταματήσει η καταστροφή της χώρας, να οργανωθεί η δημοκρατική ανατροπή, να οικοδομηθεί μια κοινωνία αλληλεγγύης, δικαιοσύνης και δημοκρατίας. Ως αξιωματική αντιπολίτευση σήμερα, από θέσεις κυβερνητικές αύριο. Πάντα με τη θέληση, τη συμμετοχή και την ψήφο του λαού. Και είναι και αυτό το εγχείρημα δύσκολο και πρωτόγνωρο και αναγκαίο. Γι’ αυτό πρέπει και μπορεί να πετύχει. Για να ανανεώσουμε, για να ανανεώνουμε διαρκώς, τη μεγάλη Υπόθεση και τη μεγάλη Υπόσχεση.