Μαρίνα Μαροπούλου
< πίσω στους Συγγραφείς

«O κήπος είναι μια προσπάθεια οικείωσης της φύσης από τον άνθρωπο. […] Σε αντίθεση αφενός με την αδιαμεσολάβητη ή “άγρια” φύση, αφετέρου με άλλου τύπου καλλιέργειες όπως το χωράφι, το δάσος κ.λπ., ο κήπος συνιστά ένα προστατευμένο φυσικό περιβάλλον, με κύριο χαρακτηριστικό τον τοίχο (έστω και νοερό) που τον ξεχωρίζει από τον υπόλοιπο κόσμο. Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον μπορούν να εφαρμοστούν και να διερευνηθούν διαφορετικές απόψεις για τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση και το σύμπαν, καθώς και για τη ζωή και τον θάνατο, εφόσον το περιεχόμενό του είναι ως επί το πλείστον ζωντανό και φθαρτό. Μπορούμε επομένως να δούμε τον κήπο και σαν ένα εργαστήρι όπου διερευνώνται και ελέγχονται –θεωρητικά και πρακτικά– απόψεις για τη σχέση ανθρώπου/φύσης. Ο όρος αυτός συνδυάζει επιστήμη και τέχνη: εργαστήρι του επιστήμονα και του φιλoσόφου, αλλά και του καλλιτέχνη και του κηπουρού». (Απόσπασμα από το κεφάλαιο «Ο κήπος ως ετεροτοπία και διεπαφή μεταξύ ανθρώπου και φύσης» της Φαίης Ζήκα) Τα κείμενα του τόμου αντλούν από διαφορετικές –επιστημονικές, καλλιτεχνικές και φιλοσοφικές– σκοπιές, αναδεικνύοντας οικείες αλλά και αναπάντεχες εκδοχές του κήπου.

Στις αρχές του εικοστού πρώτου αιώνα το πρόβλημα των συνόρων και των ορίων, σε όλη την πολλαπλότητα των κυριολεκτικών και μεταφορικών σημασιών τους, εμφανίζεται με οξύτητα στο προσκήνιο, τόσο των πολιτικών συγκρούσεων και των ιδεολογικών αντιπαραθέσεων, όσο και των αναζητήσεων των θεωρητικών επιστημών. Είτε αφορά την εδαφική εθνική, πολιτιστική ή γλωσσική διάσταση είτε τις ανεξάντλητες μεταφορικές αναφορές των συνόρων και των ορίων, ο λόγος περί αυτών περνά σήμερα μια περίοδο απολογισμού και έντονης αναθεώρησης. Αυτή την προβληματική αποτυπώνει ο παρών τόμος των τοπικών, με συβολές επιστημόνων και ερευνητών από όλες τις παραδόσεις που συναντώνται στο πεδίο των συνόρων και των ορίων.