Πρόκειται για την ενδέκατη ετήσια διάλεξη στη μνήμη του Νίκου Πουλαντζά που πραγματοποιήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2017 στην Αθήνα. Ομιλήτρια ήταν η Άντζελα Ντέιβις, ενώ την παρουσίασε στο ελληνικό κοινό η Ντίνα Βαΐου καθηγήτρια του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου. Το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς έχει θεσμοθετήσει από το 2007 την Ετήσια Διάλεξη στη μνήμη του Νίκου Πουλαντζά, στην οποία διακεκριμένες προσωπικότητες από διάφορες χώρες αναπτύσσουν θέματα του ενδιαφέροντός τους, που συνδέουν τη θεωρία με την, υπό την ευρεία έννοια, πολιτική πρακτική.

Η μετάφραση στα ελληνικά της εργασίας του Μεχμέτ Μιχρί Μπελί έχει πολλαπλή σημασία: Πρώτον, γιατί γράφτηκε πριν από οκτώ σχεδόν δεκαετίες· είναι ιδιαίτερα σπάνιες οι μελέτες του είδους από Τούρκους ερευνητές, ειδικά την εποχή εκείνη. Δεύτερον, γιατί ο ίδιος ο συγγραφέας είναι μια προσωπικότητα με ειδικό βάρος τόσο για την Τουρκία όσο και για την Ελλάδα, μέσα από τη στράτευσή του στα ιδανικά της ελευθερίας και του αγώνα κατά της καταπίεσης και την ένταξή του στη μαχόμενη Αριστερά ? υπό διωγμό στην Τουρκία, με θητεία στον Δημοκρατικό Στρατό στην Ελλάδα. Σε νεαρή ηλικία, υπό πολιτική επιτήρηση και στην αβεβαιότητα ενός παγκόσμιου πολέμου που μόλις ξεκινούσε, κατάφερε ένα επίτευγμα: ολοκλήρωσε την ανά χείρας μεταπτυχιακή μελέτη που εν τέλει αποτέλεσε διαχρονική παρακαταθήκη για τους επόμενους ερευνητές. Ήταν ένας από τους πρωτοπόρους που έριξαν μια καθαρή ματιά στο πρωτοφανές γεγονός και τις συνέπειές του χωρίς να παρασυρθεί από τα επιχειρήματα του συρμού που καλλιεργούν και τρέφονται από το «εθνικό συμφέρον». Από την εισαγωγή του Κωνσταντίνου Τσιτσελίκη

Η πολιτική οικολογία ασχολείται με ένα μεγάλο εύρος θεμάτων, όπως, μεταξύ άλλων, τη θεωρητική και φιλοσοφική ανάλυση της σχέσης κοινωνίας-φύσης, την άνιση πρόσβαση στους φυσικούς πόρους, την υφαρπαγή των κοινών αγαθών, τις πολιτικές διαχείρισης του περιβάλλοντος, τις ποικίλες «διακινδυνεύσεις», τους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς για την εκμετάλλευση πόρων και τα κοινωνικά κινήματα τα οποία αντιστέκονται στα ή/και διεκδικούν τα παραπάνω. Η σημαντική διαφορά με την κυρί­αρχη οικολογική σκέψη είναι η πολιτικοποίηση των προβλημάτων, η αναζήτηση κερδισμένων και χαμένων κοινωνικών ομάδων και περιοχών και η επιμονή στα ερωτήματα «γιατί, πώς και πού». Ο τόμος περιλαμβάνει ορισμένες από τις εισηγήσεις που έγιναν στο ομότιτλο σεμινάριο που οργάνωσε το Τμήμα Γεωγραφίας του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου στην Αθήνα την περίοδο 2013-2014, ως τμήμα των δράσεων του Ευρωπαϊκού Προγράμματος ENTITLE.

Δέκατη ετήσια διάλεξη προς τιμήν του Νίκου Πουλαντζά

Όγδοη ετήσια διάλεξη προς τιμήν του Νίκου Πουλαντζά 2014

Στην καρδιά των αναλύσεων και του προβληματισμού αυτού του βιβλίου είναι η αλήθεια ότι η λογική του κεφαλαιοκρατικού κέρδους και του ανταγωνισμού που διέπει το Κεφάλαιο, καθιστά ασύμβατη τη σχέση του με την Ηθική, στη βάση της οποίας είναι η αρχή του ανθρωπισμού. Η διαπίστωση αυτή αφορά και τους πολιτικούς που διαχειρίζονται τις υποθέσεις της εξουσίας του κεφαλαίου, τις υποθέσεις του σύγχρονου καπιταλιστικού συστήματος. Η οικονομική κρίση ως μορφή έκφρασης της δομικής κρίσης του συστήματος, που για τη χώρα μας και για άλλες χώρες έχει τα χαρακτηριστικά της ανθρωπιστικής κρίσης, έχει αναδείξει και στο επίπεδο του «καθημερινού» ανθρώπου αυτή την αλήθεια σε όλα τα επίπεδα της ζωής. Οι αναλύσεις και ο προβληματισμός του συγγραφέα αγκαλιάζουν ένα ευρύ φάσμα φαινομένων και καταστάσεων που χαρακτηρίζουν τη σημερινή πραγματικότητα. Ο συγγραφέας δίνει έμφαση στο τρόπο προσέγγισης και ερμηνείας αυτών των φαινομένων και του ίδιου του προβλήματος της ανθρωπιστικής κρίσης.

Έκτη ετήσια διάλεξη προς τιμήν του Νίκου Πουλαντζά 2012

Το βιβλίο αυτό έχει προκύψει από τη σειρά τεσσάρων ομότιτλων σεμιναρίων που έγιναν τον Φεβρουάριο 2003 στο φιλόξενο Ινστιτούτο Πολιτικού Προβληματισμού «Νίκος Πουλαντζάς» στο πλαίσιο των «Σεμιναρίων του Πουλαντζά» και επαναλήφθηκαν στα «Σεμινάρια της Ερμούπολης» το 2006. Πρόθεση των τότε σεμιναρίων, αλλά και αφορμή να παρουσιαστούν σήμερα σε μορφή βιβλίου, ήταν και είναι να συμβάλουν σε μια θεωρητική και συγκριτική με τις διεθνείς εμπειρίες συζήτηση αυτών που συμβαίνουν καθημερινά στις πόλεις και στις περιφέρειες που ζούμε, στην οποία η ανανεωτική ριζοσπαστική Αριστερά στην Ελλάδα έχει μια σημαντική συνεισφορά. Ταυτόχρονα, φιλοδοξία μας είναι η εισαγωγή του χώρου στην ευρύτερη προβληματική της Αριστεράς, η οποία συχνά αδιαφορεί για τη χωρικότητα των κοινωνικών σχέσεων ή την υποβιβάζει στον υλικό και μόνο χώρο.Στο βιβλίο αυτό δεν κάνουμε μια γενική και εξαντλητική αναφορά στην ιστορία των ιδεών για το χώρο, ούτε μια φιλοσοφική αναδρομή στην έννοια του χώρου. Εστιάζουμε στην αριστερή σκέψη για το χώρο επιχειρώντας ένα είδος συνθετικής («εσωτερικής» και «εξωτερικής») αριστερής ιστοριογραφίας. Ένα τέτοιο εγχείρημα θα απαιτούσε εκτεταμένη διερεύνηση, την οποία το βιβλίο ανοίγει χωρίς να εξαντλεί. Αφετηρία για μια αριστερή προσέγγιση της έννοιας του χώρου και της υπόστασής του ως χωρικότητας είναι η αναγνώριση ότι ο χώρος δεν είναι κάτι έξω από την κοινωνία, κάτι που περιμένει κάπου εκεί έξω να ανακαλυφθεί, αλλά ότι ο χώρος παράγεται από την κοινωνία, εμπεριέχει τις, και εμπεριέχεται στις, κοινωνικές σχέσεις και γι’ αυτό είναι βαθύτατα πολιτικός. Οι κοινωνίες μέσω συγκεκριμένων, συχνά συγκρουσιακών σχέσεων δημιουργούν όχι μόνο την ιστορία τους αλλά και τους χώρους τους –υλικούς, σχεσιακούς, συμβολικούς και βιωμένους– όμως σε συνθήκες που δεν τις έχουν επιλέξει οι ίδιες.