Έλια Αποστολοπούλου
< πίσω στους Συγγραφείς

Το βιβλίο αυτό έχει να φέρει κοντά περισσότερα απο δέκα χρόνια έρευνας που εστιάζουν σε διαφορετικές κοινωνικές συγκρούσεις και αγώνες για την πρόσβαση στο χώρο, τη φύση και τα κοινά σε διαφορετικές χώρες. Όλες οι περιπτώσεις που επιλέχθηκαν να συζητηθούν εδώ αναφέρονται σε αγώνες στενά συνδεδεμένους με συγκεκριμένους τόπους των οποίων τα ιδιαίτερα χαρακτηρηστικά δεν μπορούν να κατανοηθούν σε βάθος, αν δεν ληφθεί υπόψη η επιθυμία των ανθρώπων να συν-παράγουν τις γεωγραφίες της καθημερινής τους ζωής. Ο κεντρικός σκοπός του εν λόγω εγχειρήματος είναι η σύνδεση αγώνων που ενω σπάνια τέμνονται στην ακαδημαϊκή βιβλιογραφία συναντιούνται όλο και περισσότερο στην καθημερινή πολιτική πράξη. Ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την αναγκαία σύνδεση είναι το να τεθεί στην ημερήσια διάταξη της κριτικής γεωγραφικής έρευνας και της ριζοσπαστικής πολιτικής πράξης η σύνδεση του δικαιώματος στην πόλη με το δικαίωμα στη φύση, ως ερευνητικών αντικειμένων και ως πολιτικών αιτημάτων, κάτι που θα απαιτήσει νέα εννοιολογικά και μεθοδολογικά εργαλεία, αλλά και ένα νέο πολιτικό λόγο. Το δικαίωμα στην πόλη και το δικαίωμα στη φύση συνιστούν πολιτικές θέσεις που προσανατολίζονται στο μέλλον, προσεγγίζοντας τους αγώνες που διεκδικούν όχι μόνο ριζικά διαφορετική σχέση ανάμεσα στην κοινωνία, τη φύση και το χώρο, αλλά και ριζικά διαφορετικές κοινωνικές σχέσεις. Μέσω τέτοιων αγώνων και συγκρούσεων μπορούν να προκύψουν νέες μορφές συλλογικής αλληλεγγύης που θα διεκδικούν μια ριζοσπαστική επανα-οικειοποίηση και επαν-εγγραφή του αστικού χώρου απο τους κατοίκους των πόλεων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που η καπιταλιστική αστικοποίηση έχει εγκλωβίσει στο αστικό περιθώριο, ως χώρου διαμαρτυρίας, ετερογένειας και διαφοροποίησης ανοίγοντας νέους δρόμους μετασχηματισμού της αστικής πολιτικής και δημιουργία μιας νέας, πραγματικά παγκόσμιας αίσθησης του τόπου.

Η πολιτική οικολογία ασχολείται με ένα μεγάλο εύρος θεμάτων, όπως, μεταξύ άλλων, τη θεωρητική και φιλοσοφική ανάλυση της σχέσης κοινωνίας-φύσης, την άνιση πρόσβαση στους φυσικούς πόρους, την υφαρπαγή των κοινών αγαθών, τις πολιτικές διαχείρισης του περιβάλλοντος, τις ποικίλες «διακινδυνεύσεις», τους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς για την εκμετάλλευση πόρων και τα κοινωνικά κινήματα τα οποία αντιστέκονται στα ή/και διεκδικούν τα παραπάνω. Η σημαντική διαφορά με την κυρί­αρχη οικολογική σκέψη είναι η πολιτικοποίηση των προβλημάτων, η αναζήτηση κερδισμένων και χαμένων κοινωνικών ομάδων και περιοχών και η επιμονή στα ερωτήματα «γιατί, πώς και πού». Ο τόμος περιλαμβάνει ορισμένες από τις εισηγήσεις που έγιναν στο ομότιτλο σεμινάριο που οργάνωσε το Τμήμα Γεωγραφίας του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου στην Αθήνα την περίοδο 2013-2014, ως τμήμα των δράσεων του Ευρωπαϊκού Προγράμματος ENTITLE.