Γιάννης Μηλιός
< πίσω στους Συγγραφείς

Το βιβλίο μελετά την εννοιολογική σχέση μεταξύ της Κλασικής Πολιτικής Οικονομίας και του Μαρξισμού, ερευνώντας την μαρξική θεωρία της αξίας και τη σημασία της για τα σύγχρονα ζητήματα της οικονομικής ανάλυσης, όπως αυτά της κυκλοφορίας του κοινωνικού κεφαλαίου, της ποσοτικής θεωρίας του χρήματος, των οικονομικών κρίσεων, της οικονομικής εκμετάλλευσης και της ιδεολογικής της συγκάλυψης. Η παρούσα έκδοση δεν απευθύνεται μόνο σε φοιτητές οικονομικών επιστημών και σε οικονομολόγους, αλλά και σε όσους συνδέονται με το εργατικό κίνημα και, ως εκ τούτου, ενδιαφέρονται άμεσα για την μαρξική θεωρία της κοινωνίας και για την σύγχρονη συζήτηση σχετικά με τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής.

Το εξαιρετικό αυτό βιβλίο παρέχει μια πλήρη επισκόπηση σε υψηλό επιστημονικό επίπεδο όλων των θεωριών του ιμπεριαλισμού, τόσο των κλασικών θέσεων όσο και των σύγχρονων ερμηνειών. Ανατέμνει με μεγάλη διορατικότητα και επάρκεια τις θεωρητικές υποθέσεις των διαφόρων προσεγγίσεων. Για να αποτιμήσουν τις θεωρίες που εξετάζουν, οι συγγραφείς συνθέτουν με εξαιρετική αποτελεσματικότητα αφενός την έννοια του συλλογικού-κοινωνικού κεφαλαίου που θεμελίωσε ο Μαρξ και αφετέρου την άποψη για την ιμπεριαλιστική αλυσίδα που ανέπτυξαν ο Λένιν και ο Πουλαντζάς. Γραμμένο με εξαιρετικό τρόπο, το βιβλίο αυτό πρόκειται να αποτελέσει τη βάση για τις ακαδημαϊκές συζητήσεις στα χρόνια που έρχονται. Kees Van Der Pijl Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του Σάσσεξ Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια σημαντική συμβολή, καθώς προσεγγίζει τον «ιμπεριαλισμό» όχι ως προς τις φαινομενολογικές του εκφάνσεις, αλλά σε αναφορά με τις κατηγορίες της ανάλυσης του Μαρξ. Αυτό αφενός επιτρέπει τη σε βάθος κριτική των τρεχουσών θεωριών του ιμπεριαλισμού και αφετέρου θέτει τις βάσεις για μια εμπειρική ανάλυση των σύγχρονων διαδικασιών κρίσης που εδράζεται στις έννοιες της θεωρητικής ανάλυσης. Μια πραγματική πρόοδος στον διεθνή διάλογο σχετικά με τον ιμπεριαλισμό.

Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει τη σύγχρονη Οικονομική Θεωρία (Νεοκλασική Θεωρία και σύγχρονη Μικροοικονομική, Κεϊνσιανή θεωρία και σύγχρονη Μακροοικονομική, Μαρξική Οικονομική Θεωρία), διερευνώντας παράλληλα την εννοιολογική και επιστημολογική θεμελίωση καθεμιάς από τις διαφορετικές αυτές σχολές οικονομικής σκέψης. Η Πολιτική Οικονομία, όπως και οι άλλες κοινωνικές επιστήμες, δεν αποτελεί ένα ενοποιημένο θεωρητικό σύστημα, κατ’ αντιστοιχία με τις φυσικές επιστήμες ή τα μαθηματικά. Αντίθετα, αποτελεί μια σχισματική επιστήμη, με την έννοια ότι διαμορφώνονται στο εσωτερικό της διαφορετικές (και κατά κανόνα αντιμαχόμενες) θεωρητικές σχολές, που καθεμία οικοδομείται σε αναφορά με ένα ξεχωριστό θεωρητικό αντικείμενο και ένα ιδιαίτερο σύστημα εννοιών. Το κατά πόσο η καθεμία από τις σύγχρονες σχολές της Πολιτικής Οικονομίας μπορεί να ερμηνεύσει αποτελεσματικά τα φαινόμενα, και σε ποιο βαθμό τα θεωρητικά συμπεράσματά της ή τα πορίσματά της για την ακολουθητέα οικονομική πολιτική είναι συμβατά με εκείνα των άλλων σύγχρονων σχολών, αποτελεί επίσης αντικείμενο διερεύνησης του παρόντος βιβλίου.

Η καπιταλιστική κρίση και ο βίαιος, ταξικός τρόπος με τον οποίο επιδιώκεται η έξοδος από αυτήν –ιδιαίτερα στην Ελλάδα, που από το 2010 μέχρι σήμερα βρίσκεται στο γύψο των μνημονίων– επανέφερε στο προσκήνιο πολλά από τα μεγάλα θέματα που απασχόλησαν τον Νίκο Πουλαντζά στη δική του εποχή: από τον αυταρχικό κρατισμό, το φασιστικό φαινόμενο, τον ιμπεριαλισμό και την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση μέχρι το ρόλο του κράτους, τη σχέση των αριστερών κομμάτων με τα κινήματα και φυσικά τη στρατηγική του δημοκρατικού δρόμου προς ένα σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία. Οι συγγραφείς των κειμένων αυτού του τόμου ασχολούνται με τον έναν ή άλλον τρόπο, άμεσα ή έμμεσα, με τα περισσότερα από αυτά, αλλά και με πολλά άλλα ζητήματα ιδιαίτερου θεωρητικού και πολιτικού ενδιαφέροντος.