Γιάννης Φλυτζάνης
< πίσω στους Συγγραφείς

Μολονότι ο Προυντόν δεν κατέχει πλέον τη θέση αυτή, τον 19ο αιώνα θεωρούνταν, και πιθανόν να ήταν, ο επιδραστικότερος θεωρητικός της δημοκρατικής και σοσιαλιστικής παράταξης. Η επανεμφάνιση στον σύγχρονο θεωρητικό αλλά και τον δημόσιο λόγο μιας σειράς εννοιών και ιδεών, όπως φεντεραλισμός, αμοιβαιότητα, αποκέντρωση, πλουραλισμός, εξισορρόπηση και ριζοσπαστική μεταρρύθμιση, κάνουν απαραίτητη την εκ νέου εξέταση και αξιολόγηση του έργου αυτού του σπουδαίου, αλλά και αντιφατικού, στοχαστή.Τα κείμενα του τόμου συνθέτουν ένα μωσαϊκό το οποίο προσφέρει στον αναγνώστη μια εισαγωγή στο έργο του Προυντόν, μέσα από μια ποικιλία προοπτικών. Ο τόμος συμπληρώνεται από την πρώτη μετάφραση στα ελληνικά κειμένων του Προυντόν για τη διαλεκτική, την κατάργηση της πολιτικής και θρησκευτικής αυθεντίας και την οργάνωση της κοινωνίας στη βάση της αμοιβαιότητας. Ο αναγνώστης θα βρει επίσης ένα αναλυτικό χρονολόγιο για τη ζωή και το έργο του Προυντόν, καθώς και έναν εκτενή οδηγό πλοήγησης στη βιβλιογραφία.

«Η πρωτοτυπία της μελέτης έγκειται στο ότι θέτει στο επίκεντρο της τη σκέψη του Λεφέβρ για τη δημοκρατία και τα δικαιώματα ως συνδετικό στοιχείο όλου του έργου του συμπλέκοντάς το με τη σύγχρονη, κριτική, κοινωνική θεωρία. Σκοπός της είναι να αναδείξει το πώς η σκέψη του μπορεί να συμβάλλει γενικότερα στη δημοκρατική θεωρία και ειδικότερα στη σημερινή συζήτηση για την υπέρβαση των προβλημάτων της δημοκρατίας και της εξασθένησης των δικαιωμάτων. Η μελέτη προσφέρει πρώτον, μία νέα ανάγνωση, μια ολιστική ματιά στο έργο του Λεφέβρ που αναδεικνύει τη συμβολή του στην κοινωνική φιλοσοφία του πολιτικού, πέρα από την αναγνωρισμένη σημασία του έργου του για τον αστικό χώρο και την καθημερινή ζωή. Γι’ αυτό το σκοπό διατρέχει σχεδόν το σύνολο του corpus του, συμπεριλαμβάνοντας και έργα του στα οποία δεν έχει δοθεί μέχρι σήμερα ιδιαίτερη σημασία. Τέτοια είναι τα έργα που έγραψε ο Λεφέβρ τη δεκαετία του ’30 για τη μυστικοποίηση της συνείδησης και την αλλοτρίωση ή οι ανθολογίες του για τον Καρλ Μαρξ και τον Φρίντριχ Χέγκελ, καθώς επίσης εκείνα για τη σωματικότητα και τη διαφορά που δημοσιεύτηκαν μετά τη δεκαετία του ’70.Δεύτερον, συγκροτεί την εκδοχή της κριτικής κοινωνικής θεωρίας του Λεφέβρ για τη δημοκρατία. Ξεκινά με το να εκθέσει και να εμβαθύνει στις θεωρητικές προκείμενές του, στο πώς δηλαδή συνθέτει τον εγελιανό μαρξισμό με τον ανθρωπισμό και τον ουτοπικό ρομαντισμό. Συνεχίζει σχεδιάζοντας τον εννοιολογικό χάρτη της δημοκρατίας που αποτυπώνει τη διαλεκτική δυναμική της. Αναλύει αφενός την πολιτική αλλοτρίωση και τη μυστικοποίηση του κράτους, και αφετέρου τη συγκρότηση της κοινωνίας των πολιτών στη νεωτερικότητα, αποτιμώντας τις ιστορικές εκφάνσεις της και το αποτύπωμά τους στη χρονικότητα και τη σωματικότητα.»