Σε αυτό το βιβλίο διερευνώνται οι παράγονες που ωθούν τα κοινωνικά κράτη να αλλάξουν, οι περιορισμοί που ανακύπτουν σε κάθε προσπάθεια αλλαγής, καθώς και οι στόχοι των μεταβολών που τελικά λαμβάνουν χώρα. Σκοπός είναι η σύζευξη, από τη μια, της θέσης που αντιλαμβάνεται τους θεσμούς ως τον κρισιμότερο παράγοντα αλλαγής στα κοινωνικά κράτη, και, από την άλλη, της συναίνεσης ως ένα μέσο ορθολογικής συνεννόησης των εμπλεκομένων φορέων, και που η συναίνεση μπορεί να ελαττώσει τη σημασία θεσμικών περιορισμών. Έτσι, μεγάλες αλλαγές καθίστανται δυνατές. Κάτω από το μεγενθυτικό φακό βρίσκονται οι πρόσφατες αλλαγές στα συνταξιοδοτικά συστήματα και στις πολιτικές απασχόλησης της Ελλάδας, της Βρετανίας και της Σουηδίας.

Αξιοποιώντας την παράδοση του κλασικού βρετανικού φιλελευθερισμού, της οποίας τα προτάγματα παραμένουν ισχυρά, η παρούσα εργασία αποπειράται να συμβάλει στην προβληματική της θέσης ότι οι αξιακές κρίσεις, συμπεριλαμβανομένων και των ηθικών κρίσεων, είναι αναπόφευκτα παρούσες στο οικονομικό επιχείρημα. Έτσι, η υπόθεση της κλασικής οικονομικής κάνει κάτι περισσότερο από το να εξηγεί θέσεις: περιέχει θεωρία για τα αίτια της οικονομικής δράσης. Ο Τζον Λοκ, o Μπέρναντ Μάντεβιλ, και ο Άνταμ Σμιθ προσφέρουν στέρεη βάση στην υπόθεση ότι το ηθικό status των οικονομικών συστημάτων είναι από τα κεντρικά ζητήματα της πολιτικής και κοινωνικής φιλοσοφίας και ότι η πολιτική οικονομία αδυνατεί να αποφύγει ηθικά ερωτήματα, όταν καλείται να επιλέξει και να προσδιορίσει. Κατά συνέπεια, είναι μείζονος και υπαρκτής σημασίας η διερεύνηση του προβλήματος της σχέσης ηθικής και οικονομικής.

Η φωτογραφία εμφανίστηκε στη Δύση σε μια εποχή όπου οι έννοιες της εποπτείας και της τεκμηρίωσης μετασχηματίζονται στο πλαίσιο των ευρύτερων κοινωνικοοικονομικών και πολιτισμικών μεταβολών. Αυτή η μετάβαση συνεπαγόταν μια μαζική πίστη στην ίδια την τεκμηριωτική αξία της όρασης και την άνοδο ενός καταφατικού «πανοπτικού» υποδείγματος που συνέπεσε με την κατακτητική επέκταση των αποικιοκρατικών χωρών αλλά και την ανάπτυξη του κράτους πρόνοιας, των πειθαρχικών μηχανισμών, των ανθρωπιστικών οργανώσεων, του μαζικού πολιτισμού και των μέσων επικοινωνίας, των μουσείων και των νέων επιστημονικών κλάδων (ανθρωπολογία, κοινωνιολογία, εγκληματολογία, ψυχιατρική κλπ.). Το βιβλίο αυτό, μέσα από την ανάλυση των «Τσιγγάνων» του Josef Koudelka, επιχειρεί να διερευνήσει τις διανοητικές, επιστημονικές, θεσμικές και πειθαρχικές πλαισιώσεις μέσα στις οποίες και μέσω των οποίων φωτογραφίζονται οι Άλλοι εμπλουτίζοντας αλλά και μετασχηματίζοντας μια ήδη μακρά παράδοση καλλιτεχνικής αναπαράστασης της ετερότητας στην τέχνη.

Τι άλλο θα μπορούσε να «σημαίνει» μια εγκυμοσύνη. εκτός από το αυτονόητο του να φέρεις στον κόσμο ένα παιδί; Γιατί οι Ελληνίδες δέχονται να χρεωθούν το «τίμημα» μιας έκτρωσης αντί να την αποφύγουν χρησιμοποιώντας αποτελεσματικά την αντισύλληψη; Τι άλλο μπορεί να «σημαίνει» η έκτρωση, στην οποία καταφεύγουν τόσο συχνά οι Ελληνίδες, εκτός από την απόφαση του να μην φέρουν στον κόσμο ένα παιδί; Γιατί οι Ελληνίδες δεν χρησιμοποιούν συστηματικά και αποτελεσματικά τα σύγχρονα αντισυλληπτικά μέσα ακόμη και όταν είναι ενημερωμένες και έχουν εύκολη πρόσβαση σε αυτά; Τα ερωτήματα αυτά και τα συνεπακόλουθά τους επιχειρεί να μελετήσει η εικοσαετής αυτή έρευνα και κυρίως να δώσει το λόγο στις ίδιες τις γυναίκες και στο πώς εκείνες εκλαμβάνουν το βίωμα και την πράξη τους σε σχέση με τη γονιμότητα, την αντισύλληψη και την έκτρωση.

Ο Κοσμάς, ο Αντρέας, ο Anesti, η Natalia και η Μυρσίνη είναι μερικοί από τους βασικούς πληροφορητές που συμμετέχουν στην ανθρωπολογική έρευνα με θέμα τους «εφήβους που έρχονται σε ρήξη με το νόμο». Η ερευνήτρια τους συνάντησε στους επίσημους φορείς που αναλαμβάνουν δράση μετά τη σύλληψη, παρακολούθησε από κοντά τη δίκη τους, καθώς και τις επίσημες συναντήσεις τους με τους επιμελητές ανηλίκων και τους θεραπευτές. Επιπλέον, πραγματοποίησε αφηγηματικές συνεντεύξεις σε μια προσπάθεια να πλησιάσει τον τρόπο ζωής, τις απόψεις, τους προβληματισμούς και τις προσδοκίες μιας μερίδας εφήβων που έχουν βιώσει καταστάσεις οδύνης, λόγω της εμπλοκής τους με το νόμο, αλλά και λόγω δύσκολων συνθηκών ζωής. Πρόκειται για μαι ανθρωπολογική μελέτη του «νεανικού πολιτισμού του ρίσκου» που θέτει σε κριτικό έλεγχο τους υφιστάμενους όρους και κατηγοριοποιήσεις και αναδεικνύει το λόγο των υπό μελέτη υποκειμένων. Η ριψοκίνδυνη δράση αποτελεί για ορισμένους εφήβους ένα παιχνίδι αυτοπραγμάτωσης, ενώ για άλλους έχει μετατραπεί σε τρόπο ζωής που θέτει σε κίνδυνο την πορεία ενηλικίωσης. Άραγε η σύγχρονη ελληνική πολιτεία, μέσα από τους θεσμοθετημένους φορείς, επιτυγχάνει να εντάξει ομαλά στην κοινωνία τους συλληφθέντες εφήβους ή αντίθετα τους τοποθετεί στο περιθώριο, στερώντας τους τη δυνατότητα υγιούς ανάπτυξης;

Το παρόν βιβλίο επιχειρεί να συγκροτήσει μια μέθοδο ανάγνωσης του αρχιτεκτονικού χώρου και των μορφών κατοίκησης, η οποία να βασίζεται σε λογοτεχνικά κείμενα για την Αθήνα στο τέλος του 19ου αιώνα. Κυρίως μελετήθηκαν οι συγγραφείς: Γρηγόριος Ξενόπουλος, Νικόλαος Σπανδωνής, Ιωάννης Κονδυλάκης, Εμμανουήλ Ροίδης, Γεράσιμος Βώκος, Μιχαήλ Μητσάκης και Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης. Πως αυτοί οι λογοτέχνες αποδίδουν τον αστικό χώρο; Σε ποια Αθήνα αναφέρονται; Σε ποια σημεία η λογοτεχνική Αθήνα διασταυρώνεται με την πραγματική; Για να απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα, χρησιμοποιήθηκε μια θεωρία βασισμένη στις αναλύσεις του Philippe Hamon. Σύμφωνα με αυτήν, ο λογοτέχνης του 19ου αιώνα αντλεί στοιχεία από την πραγματικότητα (τέχνασμα της αληθοφάνειας), τα οποία όμως μεταπλάθει, ανάλογα με τις ιδεολογικές του αντιλήψεις, τις βιωματικές του εμπειρίες και τον τρόπο γραφής του. Έτσι, ο κάθε συγγραφέας αποδίδει διαφορετικά τον αστικό χώρο. Η Αθήνα του 19ου αιώνα παρουσιάζεται μέσα από ένα σύνολο διαφορετικών αφηγήσεων, σαν να πρόκειται για πολλές πόλεις. Πώς μπορούν να ταξινομηθούν οι διαφορετικές αποδόσεις του αστικού χώρου; Πρόκειται για αναπαραστάσεις της πραγματικότητας, για ιδεολογικές προβολές των λογοτεχνών;

Το αντικείμενο της μελέτης είναι η διαχρονική (1996-2007) συγκριτική ανάλυση και ανάλυση της γεωγραφικής κατανομής της ψήφου στα κόμματα, η διερεύνηση της σταθερότητας της εκλογικής τους φυσιογνωμίας, καθώς και οι επερχόμενες σχέσεις του κομματικού ανταγωνισμού, στην Α εκλογική περιφέρεια Θεσσαλονίκης. Το πρωτογενές υλικό στο οποίο βασίζεται η μελέτη, είναι τα αποτελέσματα των εθνικών εκλογών της περιόδου 1996-2007, στην Α Θεσσαλονίκης σε επίπεδο εκλογικών τμημάτων. Για την καλύτερη μελέτη του φαινομένου και δοθέντος ότι ο αριθμός των εκλογικών τμημάτων καθώς και τα όρια των εκλογικών ενοριών μεταβάλλονται σχεδόν σε κάθε εκλογική αναμέτρηση, τα αποτελέσματα αυτά παρουσιάζονται μετά την αθροιστική τους αναγωγή, σε επίπεδο Δήμων και Διαμερισμάτων του κεντρικού Δήμου Θεσσαλονίκης. Για την όσο το δυνατόν πληρέστερη προσέγγιση του αντικειμένου, χρησιμοποιούνται διάφοροι στατιστικοί δείκτες, καθένας από τους οποίους «φωτίζει» κάποια όψη του φαινομένου και συμβάλλει στη διερεύνησή του.

Η παρούσα μελέτη εξετάζει τη δυναμική της τηλεοπτικής πολιτικής διαφήμισης και τη σχέση που αυτή έχει διαμορφώσει με τους ηλικιακά νέους ψηφοφόρους. Βασικό ερευνητικό ερώτημα αποτελεί η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι νέοι αντιλαμβάνονται την τηλεοπτική πολιτική διαφήμιση. Η συγγραφέας εξετάζει τις αλλαγές που έχουν πραγματοποιηθεί τόσο στο επικοινωνιακό πεδίο και κατά συνέπεια το μετασχηματισμό που υπέστη η πολιτική επικοινωνία με σκοπό να προσαρμοστεί στις ανάγκες μιας τηλεοπτικής εποχής. Στο πλαίσιο αυτό διερευνάται η μορφολογία των τηλεοπτικών πολιτικών διαφημίσεων και από το υλικό της ποιοτικής έρευνας που διεξήχθη παρουσιάζονται οι αισθητικές προσεγγίσεις των νέων όσο και οι επί της ουσίας επικοινωνιακές τους προτάσεις. Η εικόνα που περιγράφεται από τους νέους χαρτογραφεί το σύγχρονο επικοινωνιακό πεδίο. Η αξιολόγηση του υλικού που προκύπτει από τα παραπάνω διαμορφώνει καινούργιους ορίζοντες στον τομέα της πολιτικής επικοινωνίας, οι οποίοι θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών και κατά συνέπεια της δημοκρατίας. Η μελέτη αυτή δεν στοχεύει απλά σε μια περιγραφή της τηλεοπτικής πολιτικής επικοινωνίας, αλλά και στον εντοπισμό του τρόπου μετεξέλιξής της καθώς και στην αναζήτηση νέων πρακτικών ουσιαστικότερης επικοινωνίας με τους πολίτες. Άλλωστε, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Δ. Τσάτσος «Η επιστημονική σκέψη δεν είναι μόνο θεωρία. Όταν προτείνεται δημόσια, γίνεται πράξη. για αυτό και η επιστήμη είναι μορφή αγώνα».

Η παρούσα μελέτη χαρακτηρίζεται από μια ιδιαιτερότητα σε σχέση με το μεγαλύτερο μέρος της ερευνητικής παραγωγής που αφορά το έργο του Μπερκ Ο συγγραφέας του επιλέγει να μην ασχοληθεί με το αντεπαναστατικό έργο του Μπερκ και τους Στοχασμούς για την Επανάσταση στη Γαλλία, αλλά να επικεντρώσει την ανάλυσή του αποκλειστικά σε ό,τι περιγράφεται ως το πρώιμο έργο του – στο οποίο περιλαμβάνονται στο αισθητικό και το ανολοκλήρωτο ιστορικό του έργο. Αυτή η επιλογή μας επιτρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα την πιο ώριμη σκέψη του Μπερκ Αναδεικνύει επίσης παραγνωρισμένες πτυχές του έργου του, που ενίοτε μάλιστα ανατρέπουν την παραδοσιακή εικόνα που έχουμε για τον Μπερκ όπως για παράδειγμα η εικόνα του για την γενέτειρά του την Ιρλανδία.

Στο βιβλίο αυτό μελετάται η εξέλιξη των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων των Ελλήνων της Σουηδίας σε σχέση με την ανάδυση της ελληνικής μεταναστευτικής κοινότητας στη χώρα αυτή, την ακμή και την παρακμή της, και τα πρώτα σημάδια της ενδεχόμενης πρώιμης δύσης της (1960-2008). Τα δύο παράλληλα ελληνόγλωσσα εκπαιδευτικά δίκτυα που αναπτύχθηκαν εντός και εκτός των πλαισίων του σουηδικού σχολικού συστήματος μεταβλήθηκαν, μέσα από πολύχρονες εντάσεις, διαμάχες, ανταγωνισμούς, αντιπαλότητες, αναζητήσεις και διεκδικήσεις, σε δύο πόλους συσπείρωσης και δραστηριοποίησης των Ελλήνων μεταναστών, ο άξονας των οποίων διαπέρασε οριζοντίως όλες τις συλλογικές μορφές οργάνωσης των Ελλήνων και, με την εξέλιξή τους αυτή, αποτέλεσαν πρακτικές και μέσα εγκαθίδρυσης και ανάδειξης της ελληνικής κοινότητας στη Σουηδία. Αντίστροφα, η προοδευτική απίσχνανση της διδασκαλίας και η αποδόμηση του ελληνόγλωσσου εκπαιδευτικού χώρου αντανακλάται και επιταχύνει την καθολικότερη διαδικασία θρυμματισμού και διάλυσης στην οποία εισήλθε η ελληνική κοινότητα. Ήταν δυνατόν να αναχαιτιστεί αυτή η αρνητική εξέλιξη; Η επιβίωση της ελληνικής κοινότητας στη Σουηδία, υποστηρίζει ο συγγραφέας, προϋποθέτει ελληνόγλωσση εκπαίδευση που θα ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες των Ελλήνων της Σουηδίας και με βάση αυτό καταθέτει συγκεκριμένες ιδέες και προτάσεις. Η εργασία αυτή αποτελεί, συγχρόνως, μία προσωπική αφήγηση για την ελληνική μεταναστευτική παρουσία στη Σουηδία με ενδιαφέρουσες πληροφορίες και στατιστικές αναλύσεις, μαρτυρίες και ερωτήματα για περαιτέρω διερεύνηση.