Ζωρζ Ντιντί-Ουμπερμάν
< πίσω στους Συγγραφείς

Το βιβλίο αυτό μας ταξιδεύει στα αρχεία του γκέτο της Βαρσοβίας. Αποτελεί μια προσπάθεια να ρίξουμε μια πρώτη ματιά σε ένα σώμα αδημοσίευτων εικόνων που συγκεντρώθηκαν λαθραία από τον Εμάνουελ Ρίνγκελμπλουμ και τους συντρόφους του από την ομάδα Oyneg Shabes μεταξύ 1939 και 1943 και που κατόρθωσαν να τεκμηριώσουν με εκπληκτική ακρίβεια την καθημερινή ζωή –και τον καθημερινό θάνατο– των κατοίκων του γκέτο.Εικόνες από ένα αρχείο που περιλαμβάνει περίπου τριάντα πέντε χιλιάδες σελίδες με ιστορίες, στατιστικά στοιχεία, μαρτυρίες, ποιήματα, δημοφιλή τραγούδια, μαθήματα για παιδιά σε υπόγεια σχολεία ή γράμματα πεταμένα από βαγόνια στον δρόμο προς την Τρεμπλίνκα… Αρχείο της καταστροφής, αλλά και της επιβίωσης, καθώς και μιας πολύ ιδιαίτερης μορφής ελπίδας, σε ένα περίκλειστο περιβάλλον όπου όλοι είχαν την πλάτη στον τοίχο και όπου ελάχιστοι γλίτωσαν τον θάνατο.

Θελήσαμε να καταγράψουμε τη δύναμη και την επιθυμία των ανθρώπων, που περπατούσαν μέσα στις λάσπες, σε μια αναμονή δίχως τέλος, λένε η Μαρία Κουρκούτα και η Νίκη Γιάνναρη για την εμπειρία της ταινίας τους Φαντάσματα πλανιούνται πάνω από την Ευρώπη. Πρόκειται για ντοκυμαντέρ που γυρίστηκε τον Χειμώνα του 2016 στην Ειδομένη, όταν μετανάστες και πρόσφυγες βρέθηκαν για μήνες ακινητοποιημένοι περιμένοντας να περάσουν τα σύνορα με κάθε κόστος. Το βιβλίο περιλαβάνει το ποίημα της Νίκης Γιάνναρη που ακούγεται στην ταινία και το δοκίμιο του Ζωρζ Ντιντί-Ουμπερμάν που γράφτηκε με αφορμή το ποίημα αυτό. Πρόκειται για έναν στοχασμό, φιλοσοφικό και πολιτικό, γύρω από τους παρίες, τους απάτριδες, τους μετανάστες, αυτούς που περνούν τους τοίχους. «Από που πηγάζει η δύναμη των εικόνων; Ίσως από εκεί όπου αντλούν τη δύναμή τους της γης οι κολασμένοι: από τη δύναμη να περνούν παρ' όλα αυτά. Οι εικόνες είναι πεπρωμένο με την έννοια ότι φέρουν μια μνήμα ανθεκτική».