Αγγελική Δημητριάδη
< πίσω στους Συγγραφείς

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δομείται στη βάση θεμελιωδών αρχών και αξιών, που στοχεύουν μεταξύ άλλων στην προάσπιση της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σε περιόδους «κρίσης», όπως αυτή που συντελέστηκε το 2015 με την άφιξη ενός εκατομμυρίου και πλέον προσφύγων, το θεμελιακό υποβαθρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης φάνηκε να κλυδωνίζεται. Η ιδέα της ενωμένης Ευρώπης ως εγγυήτριας των δικαιωμάτων όσων αναζητούν προστασία αμφισβητήθηκε, καθώς η αλληλεγγύη, ο επιμερισμός των ευθυνών και η προσφορά φιλοξενίας δεν προσεγγίστηκαν ούτε προσεγγίζονται εώς σήμερα με τον ίδιο τρόπο από τα κράτη μέλη. Παρότι οι ευρωπαϊκές αξίες εμφανίζονται στο δημόσιο διάλογο ολοένα και περισσότερο, η ερμηνεία τους διαφοροποιείται. Η ελαστικότητα στην απόδοση του ακριβούς νοήματος τους επέτρεψε και συνεχίζει να επιτρέπει την επίκλησή τους συχνά με ένα ασυμβατο φάσμα πολιτικών. Αυτή την ιδιαιτερότητα επιχειρεί να αναδείξει η παρούσα έκδοση. Υιοθετώντας μια διεπιστημονική προσέγγιση, οι συγγραφείς του τόμου, επιχειρούν να φωτίσουν την αντίφαση μεταξύ του προβεβλημένου αξιακού πλαισίου και της μεταναστευτικής πολιτικής που εξακολουθεί να εφαρμόζεται, τόσο στην Ευρωπαική Ένωση όσο και στην Ελλάδα. Φιλόσοφοι, πολιτικοί επιστήμονες, κοινωνιολόγος, κοινωνικοί ανθρωπολόγοι, διερευνούν με ένα πρωτότυπο συνδυασμό κοινωνικής επιστημονικής ανάλυσης και νομικής και φιλοσοφικής θεωρίας το θέμα των αξιών και αρχών, στην εφαρμογή πολιτικών φιλοξενίας, υποδοχής, και προστασίας της περιόδου 2015-2021

Η διέλευση αποτελεί έναν ιδιαίτερο όρο στη μεταναστευτική έρευνα. Παρόλο, που χρησιμοποιείται συχνά στον δημόσιο λόγο, στην πράξη δεν έχει διερευνηθεί επαρκώς, ενώ πάντα στη βιβλιογραφία συνδέεται με συγκεκριμένες χώρες και μεταναστευτικά ρεύματα. Το παρόν βιβλίο έρχεται να συμπληρώσει αυτό το κενό και να προσθέσει στην υπάρχουσα βιβλιογραφία μέσα από τη διερεύνηση της διέλευσης, τόσο εννοιολογικά όσο και εμπειρικά, με τη μελέτη τριών μεταναστευτικών ασιατικών ομάδων στην Ελλάδα, των Αφγανών, των Μπανγκλαντεσιανών και των Πακιστανών. Το κεντρικό θέμα, που διερευνάται είναι το κατά πόσο η Ελλάδα αποτελεί χώρα διέλευσης ή και εγκατάστασης για τις τρεις ομάδες. Συνδυάζοντας το θεωρητικό πλαίσιο με τη βιβλιογραφική και εμπειρική έρευνα, η μελέτη επιδιώκει να φέρει στο προσκήνιο ζητήματα, που αφορούν στην ίδια τη διέλευση και στις συνδέσεις που προκύπτουν με τις μεταναστευτικές ροές, αλλά και με τις χώρες, τις οποίες οι μετανάστες διασχίζουν. Η διέλευση εξετάζεται, τόσο σε σχέση με τον μετανάστη, όσο και σε σχέση με την Ελλάδα και παρουσιάζονται οι παράγοντες -ατομικοί και θεσμικοί-, που τη διαμορφώνουν, στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών και Εθνικών πολιτικών. Η παρουσίαση και η ανάλυση των δεδομένων της πρωτογενούς έρευνας, καθώς και η αποτύπωση του ίδιου του λόγου των μεταναστών επιτρέπει να διαφανεί η πολυπλοκότητα, αλλά και η χρησιμότητα του όρου και η σύνδεση με τη θέση της Ελλάδας στον μεταναστευτικό χάρτη.